شانِ فاروقِ اعظم رضی اللہ عنہ(پنجابی مضمون شاعری دے نال)
**شانِ فاروقِ اعظم رضی اللہ عنہ**
**(پنجابی مضمون شاعری دے نال)**
**تحریر: مفتی عثمان صدیقی**
---
### **تعارف**
اسلامی تاریخ دے اُن روشن چمکتے تارے، جنہاں نے دینِ حق دی خدمت وچ اپنی جان، مال تے زندگی وقف کر دتی، انہاں وچ حضرت عمر فاروق رضی اللہ عنہ دا ناں خاص مقام رکھدا اے۔ تُسیں نبی پاک ﷺ دے دوسرے خلیفہ، عدل دا نشان، حکمت دا مینار تے امت دے حقیقی خیر خواہ ہو۔ ایہ مضمون انہاں دی سیرت، کردار، فتوحات تے شان بیان کردا اے، نالے پنجابی شاعری نوں شامل کر کے روحانی رنگ بخشی گئی اے۔
---
### **پیدائش تے اسلام قبول کرنا**
حضرت عمر (رض) قریش دے قبیلہ بنو عدی وچ پیدا ہوئے۔ اوہ بہادری، ذہانت تے خطابت وچ اپنی مثال آپ سن۔ شروع وچ اسلام دے سخت مخالف رہے، پر رب دی قدرت تے قرآن دے اثر نے اوہناں دے دل نوں نرم کر دتا۔
> **اک دن رب نے کرم کمایا، فاروقؓ دل وچ نور آیا**
> **قرآن دی آواز سن کے، دشمن وی یار بن آیا**
---
### **اسلام دی تقویت**
حضرت عمرؓ دے اسلام قبول کرنے توں بعد مسلمان کھل کے نمازاں پڑھن لگے۔ اوہ دن اسلامی تاریخ وچ اک طاقتور موڑ سی۔
> **اوہ سی سایہ تلوار دا، پر بن گیا رحمت دا راہی**
> **پہلاں دشمن، ہون محافظ، محمدؐ دا عاشق سپاہی**
---
### **لقب: الفاروق**
نبی پاک ﷺ نے حضرت عمرؓ نوں **"الفاروق"** دا لقب دتا، جس دا مطلب اے: حق تے باطل وچ فرق کرن والا۔ اوہ ہمیشہ حق دے نال کھڑے ہُندے، چاہے کوئی وی ہووے۔
> **حق دی گواہی لبھدی نہ سی، جتھے عمرؓ دا سایہ نہ ہووے**
> **ظلم دے سورج وی ڈُب جاندے، جتھے عمرؓ دا بول ہووے**
---
### **نبی کریم ﷺ نال محبت**
حضرت عمرؓ دا عشقِ رسول ﷺ مثالی سی۔ اوہ نبیؐ توں بغیر اک پل نئیں رہ سکدے سن۔ اک وار آکھیا:
"یا رسول اللہ ﷺ! تسی مینوں میری جان توں علاوہ ہر شے توں زیادہ پیارے او۔"
نبی پاک ﷺ نے فرمایا: "جدوں میں تینوں تیری جان توں وی زیادہ عزیز ہوواں، اوہدو ای ایمان مکمل ہووے گا۔"
حضرت عمرؓ نے فوراً فرمایا: "ہون تسی مینوں میری جان توں وی زیادہ عزیز او!"
> **عشق نبیؐ وچ وی ہُنر مند سی، اک اک سانس محمدؐ دا زندہ ورد سی**
> **محبت دا ایہو مقام سی، عمرؓ نوں اپنی جان توں وی کم سلام سی**
---
### **خلافت تے سنہری دور**
حضرت ابوبکرؓ دے بعد حضرت عمرؓ خلیفہ مقرر ہوئے۔ اوہناں دی خلافت دا دور تقریباً 10 سال دا اے، جِس وچ اسلام نے بے شمار فتوحات حاصل کیتیاں:
* فارس، شام، مصر، عراق جیتے گئے
* اسلامی قانون دا باقاعدہ نظام بنا
* بیت المال، پولیس، ڈاک تے عدلیہ دا نظام قائم ہویا
> **عدل نوں تخت تے بٹھایا، ظلم دا بازار بند کیتا**
> **اوہ ویکھو خلافت عمرؓ دی، جتھے انصاف ہر در تے نیتا**
---
### **عدلِ فاروقی**
حضرت عمرؓ دا عدل مشہور زمانہ اے۔ اگر کسے بندے نوں تکلیف ہُندی، تے اوہ خلیفہ دے سامنے آ سکدا سی۔ ایہ عدل دا ایہہ عالم سی کہ فرمایا:
> **"فرات دے کنارے اک بکری وی پیاس توں مر جائے، تاں عمرؓ اللہ دے سامنے جوابدہ ہووے گا۔" **
> **سچ دے راہی، عدل دے سلطان، عمرؓ ناں اے جنہاں دا**
> **بندیاں دے ہُک نئیں، رب دے قانون تے چلدے رہن راہاں دا**
---
### **روحانیت تے زہد**
اوہ خلیفہ ہو کے وی عاجز تے درویش رہے۔ کپڑے سادے، کھانا معمولی، راتاں نوں اللہ دے حضور رو رو کے گزاریاں۔
> **تخت تے بیٹھ کے وی رَہیا مسافر وانگر**
> **دن وچ عدل، رات نوں ذکر، رب دے نال محبت دا منظر**
---
### **فتوحات اسلامیہ**
حضرت عمرؓ دے دور وچ:
* رومی تے فارسی سلطنتاں زوال وچ چلی گئیاں
* یرموک، قادسیہ، نہاوند ورگیاں عظیم جنگاں ہوئیاں
* اسلامی سلطنت عرب توں باہر پھیل گئی
> **اوہدا جھنڈا جدوں چمکدا، ظلم دے قلعے لرز جاندے**
> **عمرؓ دی تیغ جہاد نال، کفار دے سپنے بکھر جاندے**
---
### **محبتِ امت**
حضرت عمرؓ ہر رات گلیاں وچ گھم دے سن، تاکہ رعایا دی حالت ویکھ سکن۔ اک رات اک عورت نوں اپنے بچیاں لئی خالی دیگ اُبالدے ویکھیا۔ اوہ خود بیت المال توں خوراک لے کے آیا۔
> **اوہ سی بادشاہ، پر غلاماں وانگر، درد دے وارث دا راز رکھدا**
> **ساہ وی لیندا سی امت لئی، ہر بُھکھے دے کول کھڑدا**
---
### **شہادت**
27 ذوالحجہ 23ھ نوں اک مجوسی غلام ابو لؤلؤ نے نماز فجر دے وقت خنجر مار کے شہید کر دتا۔ آپ دی خواہش سی کہ نبی پاک ﷺ دے نال دفن کیتا جائے، تے ایہ دعا قبول ہوئی۔
> **نماز وچ سجدا پایا، رب دے ناں نوں لبھدا ہویا**
> **اوہدی قبر وی پاکؐ دا قرب پایا، جنت نوں دروازہ ہویا**
---
### **حضرت علیؓ دی گواہی**
حضرت علیؓ نے فرمایا:
> "جدوں عمرؓ گئے، حق نال جُڑی ساری زبان وی چُپ ہو گئی۔"
> **اوہ ساڈا شیر سی دین دا، ساڈا فخر تے شان**
> **جداں علیؓ عمرؓ نوں یاد کرے، اوہو نبیؐ دا سچا فرمان**
---
### **اشعارِ خراجِ تحسین**
> **رب دے عدل دا مظہر عمرؓ، نبیؐ دے عشق وچ سونا**
> **اوہدی حیات درس اے، ہر بندے لئی خزانا**
> **اوہناں نوں بادشاہ آکھاں؟ نئیں! اوہ تاں اللہ دا فقیر**
> **تخت تے وی سجدے وچ، اوہ سی عاجز دلیر**
---
### **نتیجہ**
حضرت عمر فاروقؓ دی زندگی، روحانیت، شجاعت، انصاف، تے عاجزی دا حسین امتزاج اے۔ آج وی اوہناں دی سیرت امت لئی مشعل راہ اے۔ ساڈے حکمران، علما تے عام مسلمان اگر اوہناں دے نقشِ قدم تے چلن، تاں امت نوں عزت، وقار تے عدل دا دور واپس مل سکدا اے۔
> **جہدا ناں لبھدا انصاف نال، اوہ عمرؓ نوں یاد کرے**
> **ساہ وی لبھے خدا نوں، جدوں فاروقؓ دا ناں ورد کرے**
Comments